Sağlık Bakanlığı serbest eczaneler tarafından alınması gereken pandemi tedbirlerini yayımladı. 

Tedbirler şöyle sıralandı:

Personel

- Çalışanlarınıza ait telefon ve adres listesi oluşturun. Çalışanlarınız her zaman telefonla ulaşılabilecek durumda olmalıdır. Çalışanlar eczane ile koordinasyon içinde olmaları gereken her durumda telefonla eczaneye ulaşabilmelidir.

- Eczanede çalışması gereken asgari personel sayısını ve asgari sınırın altına inilmesi durumunda alınacak önlemleri belirleyin. Değişiklik durumunda güncelleyin. Eczaneler pandemi durumunda kritik alanlardan biridir. Dolayısıyla, işletmeyi sürdürmek için her türlü çaba gösterilmelidir. Bu nedenle asgari personel sayıları ile ilgili düzenlemeler önemlidir.

- Eczane çalışma saatlerine riayet edin. Pandemi durumunda eczanelerin son derece kritik önemi olduğunun eczane çalışanlarına anlatılması ve eczane hizmetlerinde aksaklığa yol açmayacak şekilde personel düzenlemesi yapılması gereklidir.

- Çalışma süresi içinde en az temas olacak şekilde düzenlemeler yapın. Bulaşma riskini azaltmak adına hastaların birbirinden en az 1 metre aralıklarla durmaları için zemin bandı/bariyer gibi ekipmanlar kullanılarak eczane mekânlarında işaretleme yapılması, eczane büyüklüğüne göre kişiler arasında en az 1 metre mesafe olacak şekilde düzenleme olması ve çalışan personel dahil eczane büyüklüğüne göre eczanede en fazla 10 kişinin bulunması konularında azami özenin gösterilmesi gereklidir. Mekanı büyük olan eczanelerde bile en fazla toplam 10 kişi bulunmalıdır.

- Acil durum planı oluşturun ve eczane çalışanlarına görev dağılımı yapın. Değişiklik durumunda güncelleyin. Pandemi durumunda eczanenin halk sağlığı açısından önemi vurgulanmalıdır. Dünya geneli ve özelinde İtalya, İspanya örnekleri incelendiğinde, eczanelerin sağlık hizmeti sunumunun vazgeçilmez bir parçası olduğu ve kapanmaması gerektiği çok açık şekilde görülmektedir.

- Çalışanlardan birinin enfekte olması durumunda işleyişi belirleyin. Değişiklik durumunda güncelleyin. Hasta çalışan olması durumunda alınacak önlemleri önceden belirleyin. ALO 184’den bilgi alın. Hasta çalışan ile ilgili alınan önlemlere ek olarak İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü’ne bilgi verilmesi, temaslı takip prosedürlerinin başlatılması sağlanmalıdır.

- Kişisel hijyen önlemlerini personele bildirin. Kişisel hijyen önlemleri dikkate alınmadığında oluşabilecek riskleri anlatın. Değişiklik durumunda güncelleyin. Eczane çalışanı eczanenin işleyişi bakımından önemlidir. Bu nedenle personeli korumak önemlidir. Kişisel koruyucu ekipmanlar eğer doğru kullanılırsa korunma sağlamaktadır.

- Acil durum planı oluşturarak öncelikli hizmetleri belirleyin ve bu doğrultuda çalışanları bilgilendirin. Değişiklik durumunda güncelleyin. Eczane çalışanlarına acil durumda personele özel önlemler gerekebileceği ve öncelikli hizmetlerin hangileri olduğu açıkça anlatılmalıdır.

- Mevcut durum hakkında güncel bilgi edinin. Günlük olarak Sağlık Bakanlığının yayınladığı duyurular ve belli aralıklarla güncellenen COVİD-19 rehberleri takip edilmelidir.

- Mevcut durum ve alınacak önlemler hakkında personele bilgi verin. Mevcut durum hakkında personel günlük olarak bilgilendirilmelidir. Mevcut durum doğrultusunda alınması gereken önlemler ayrı ayrı açıklanmalıdır.

- Eczane çalışanlarının sağlık durumunu COVID19 semptomlarına ayrı bir önem vererek yakından takip edin. Herkes klinik tablo hakkında bilgilendirilmelidir. Böylece çalışanların kendilerini ve aynı zamanda hastaların hastalık belirtilerini tanıması sağlanır.

- Hasta-personel, personelpersonel arasındaki davranış kurallarını belirleyin. (Örneğin tokalaşmaktan kaçınmak ve hasta ile her temas sonrası el yıkama gibi.) Değişiklik durumunda güncelleyin. Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen davranış kuralları hastalıkların bulaşma riskini önlemeye yardımcı olur. Çalışma süresince eczane çalışanları birbirleri ile 1 metre uzaklığı koruyarak çalışmalı, temas etmeme ve ortak malzeme kullanmama kurallarına uymalıdır.

- Kişisel koruyucu ekipmana ihtiyaç duyulursa, çalışanların bu ekipmanları nasıl kullanılacağı konusunda eğitin. Değişiklik durumunda güncelleyin. Koruyucu ekipmanı doğru kullanım talimatı için eğitim verilmelidir. Çalışanlar tıbbi maske kullanmalı ve el hijyenine uymalıdır. Eldiven; çevresel bulaşı artırdığından kullanılmamalıdır. Sadece çevre temizliği ve kirli malzeme temizliği sırasında kullanılmalıdır.

- Koruyucu giysilerin doğru kullanımını anlatın ve bununla birlikte ilgili davranış kurallarını izleyin. Koruyucu giysilerin doğru kullanımı izlenmelidir. Koruyucu giysilerin doğru kullanılmaması durumunda koruyucu giysi etkinliğinin azaldığı belirtilmelidir. Tıbbi maske ağız ve burnu kapatmalı, nemlendikçe değiştirilmelidir.

- Eczane çalışanlarının durumunu belirleyin. Ekibinizle koordineli bir sistem oluşturulmalıdır.

- Acil durumlar Gerekli durumlarda Acil durumlar için hazırlıklı olunmalıdır. Acil durum sırasında personel ihtiyacı artması durumunda, ek personel ihtiyacı göz önünde bulundurulmalıdır.

Eczane Ortamının Uygunluğu

- Çalışan eksikliğinde, artan iş yükü koşullarında dahi eczanenin temel hijyeninden taviz vermeyin. Personelin eksik olması durumunda dahi eczanenin hijyen koşulları sağlanmalıdır. Yüzey temizliği Sağlık Bakanlığı COVİD-19 (SARS-CoV2 Enfeksiyonu) Rehberine uygun şekilde yapılmalıdır.

- COVİD-19 pozitif hastalar için ayrı kullanım alanları oluşturun. Bu alanlarda personel için özel koruyucu önlemler alın. Olası bir hasta izolasyonunun gerekliliği durumuna karşı eczanede bu amaçla kullanılabilecek bir alan belirlenmelidir. Bu alanın belirlenmesinde bantla işaretleme ya da paravanlarla ayrılma gibi yöntemler uygulanabilir.

- Havalandırma ve klima sistemlerini kontrol edin. Havalandırma ve klima sistemleri patojenlerin tüm eczaneye yayılmasına neden olabilir. Mümkünse gereksiz hava sirkülasyonunu önlemek için hem havalandırma hem de klima sistemleri kapalı tutulmalıdır.

- Eczanede personele riskli bölgelerde kullanılmak üzere ekipman sağlayın. (Tıbbi maske) Eczane personeli enfekte kişilerle uygun bir koruma seviyesinde (tıbbi maske kullanarak, 1 metre mesafeyi koruyarak) iletişim kurmalıdır.

- Eczanede ürün yerleştirme işlemini yapan personele ilişkin bir plan oluşturun. Değişiklik durumunda güncelleyin. Ürünler eczane raflarına belirlenmiş bir personel tarafından hızlı bir şekilde yerleştirilmelidir. Özellikle temizlik yapan personelin yerleştirme işlemi yapmasından kaçınılmalıdır. Bu tür ayrım enfeksiyonun yayılmasını önleyebileceğinden önemlidir.

- Görev dağılımına göre ayrı ayrı mola sürelerini ve sıklığını belirleyin. Değişiklik durumunda güncelleyin. Bu önlemin amacı, personelin mümkün olduğunca fiziksel temastan kaçınılması ve eczanedeki riskin azaltılmasıdır.

- Hasta ve personel arasındaki güvenlik mesafelerini ayarlamak için güvenlik bariyerlerini kullanın. Hasta ile personel arasında 1 metrelik mesafeyi koruyacak önlemler alınmalıdır. Mesafeye olan ihtiyacı netleştirmek için görsel semboller (piktogramlar) kullanılabilir.

- İlaç stoklarını kontrol edin ve gerekirse güncelleyin. Özellikle yüksek talep gören ve ihtiyaç duyulabilecek ilaç grupları belirlenerek ve stok durumu kontrol edilerek ihtiyaç halinde temin edilmesi gerekir.

- Eczanede hizmet verilmesi sırasında kullanılması için uygun miktarda dezenfektan ve tıbbi maske bulundurun. Tüketim ve olası tedarik seçeneklerine ilişkin genel bilgi sahibi olmak önemlidir. Tıbbi maske kullanımı için üreticinin talimatlarına uyulmalıdır.

- Kişisel koruyucu ekipman stokları tükendiyse veya alınamıyorsa, alternatif koruyucu önlemler alın. Örneğin tutarlı mesafe sağlamak için yüz siperlikleri bir çözüm olabilir. Kişisel koruyucu ekipmanların kullanımına ilişkin Sağlık Bakanlığı talimatlarına uyulmalıdır.

- Eczane içerisinde giyilen önlüklerin temizlenme sıklığını artırın. Eczane çalışanları için yeterli önlük olduğundan emin olunmalıdır. Önlükler bulaşma riskini mümkün olduğunca en aza indirmek için günde en az bir defa değiştirilmelidir. Kirli önlükler yıkanmadan önce ayrı bir poşet içerisine konulmalı ve 60-90°C’de yıkanmalıdır.

Hastalar

- Hastaların hastalık belirtileri varsa, eczaneye geldiklerinde sadece belirlenen alanları kullanmaları gerektiği konusunda bilgilendirin. Hijyen kuralları dikkate alınmalıdır. Belirlenmiş alanlarda halk tarafından anlaşılabilecek, yeterli büyüklükte ve çarpıcı renkte uyarıcı semboller kullanılmalıdır.

- Eczane içerisinde hastaları, diğer hastalarla güvenlik mesafesini koruması yönünde uyarın. Eczane içerisinde önerilen mevcut hijyen kurallarının eczane dışında da uygulanması gerektiği hatırlatılmalıdır. Hastalara eczane içerisinde belirlenen güvenlik mesafesini eczane dışında da koruması gerektiği bildirilmelidir.

- Hastalara, alınan önlemler dolayısıyla işlemlerin yavaşlayabileceğini belirtin. Eczanede hizmet sunumunun pandemi nedeniyle aynı şekilde devam edemediği durumlarda hastalara bilgi verilmelidir.