•  Soru Sor

    Soru Sor

    Kişisel verilerin korunması kanununu okudum anladım (KVKK)
    GGüvenlik Numarası.

  • 0850 532 5 236 (CEO)
  • info@saglikiletisimplatformu.com
  • Sağlık İletişim Platformu
  • Hakkımızda
  • ONLINE MUAYENEHANE
  • Videolar
  • Bu Test Nerede Yapılıyor?
  • İletişim

Sağlık

  • Makaleler
  • Sağlık
  • Türk bilim insanına ödül getiren hastalık: CHAPLE Sendromu

Türk bilim insanına ödül getiren hastalık: CHAPLE Sendromu

  • Sağlık İletişim Platformu
  • 510
  • Sağlık

Türk bilim insanına ödül getiren hastalık: CHAPLE Sendromu

Geçtiğimiz günlerde bilim dünyası önemli bir başarıya tanıklık etti. Genetik kökenli bağışıklık sistemi hastalıklarına yönelik çalışmalar yapan Marmara Üniversitesi (MÜ) Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan Özen önce CHAPLE Sendromu’nu bularak tanımladı. Ardından da tedavisini keşfederek adını dünya tıp literatürüne altın harflerle yazdırdı.

Üstelik tüm bu başarıları nedeniyle Avrupa İmmünoloji Dernekleri Federasyonu (EFIS) tarafından verilen Eastern Star Award’ın (Doğu Yıldızı Ödülü) sahibi oldu.

Genetik kökenli bağışıklık sistemi hastalıkları, nadir olarak karşılaşılan hastalıklar olduğu için gerek teşhisleri gerekse tedavi süreçleri hayli güç. Bu konuda uzun yıllardır çalışmalarını sürdüren Prof. Dr. Özen’le genetik kökenli bağışık sistemi hastalıkları ve kendisine ödül getiren CHAPLE Sendromu’na ilişkin söyleşi yaptık.

Marmara Üniversitesi (MÜ) Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan Özen, Avrupa İmmünoloji Dernekleri Federasyonu (EFIS) tarafından verilen Eastern Star Award’ın (Doğu Yıldızı Ödülü) sahibi oldu. (Fotoğraf: AA)

Genetik kökenli bağışıklık sistemi hastalıkları denilince ne anlamamız gerekiyor? Bu hastalıklar nelere yol açıyor? Nasıl tespit ediliyor?

Genetik kökenli bağışıklık sistemi hastalıkları "primer immün yetmezlikler" olarak biliniyor. Doğuştan gelen bir genetik bozukluk nedeniyle bağışıklık sistemi normal işlevini yerine getiremiyor. Primer immün yetmezliklerin 500’den fazla çeşidi bulunuyor. Bu hastaların bağışıklık sistemi, mikroplara karşı gerekli şekilde yanıt veremediği için sık ve ağır enfeksiyonlar ortaya çıkıyor. Enfeksiyonlar, etkiledikleri organlara zarar vererek kalıcı hasarlara yol açabiliyor. Enfeksiyon yatkınlığı dışında tümörler ve otoimmün hastalıklar (bağışıklık sisteminin kendi dokularımıza zarar verdiği bozukluklar) giderek daha sık karşımıza çıkıyor. Primer immün yetmezliklerin çoğu henüz erken çocuklukta bulgu vermeye başlasa da erişkin yaşta ortaya çıkabilen tipleri de bulunuyor.

Hangi belirtiler primer immün yetmezlikleri işaret ediyor? Teşhis için nasıl bir yol izleniyor?

Yılda dört veya daha fazla kulak enfeksiyonu, yine yılda iki veya daha fazla sinüzit, iki ay veya daha uzun süren antibiyotik kullanımı, yılda iki veya daha fazla zatürre, büyüme ve gelişme geriliği, tekrarlayan doku veya organ apseleri, uzun süre devam eden ağızda pamukçuk veya ciltte mantar enfeksiyonu, enfeksiyonu iyileştirmek için damardan antibiyotik kullanımı, iki veya daha fazla derin doku yerleşimli enfeksiyon ve ailede primer immün yetmezlik öyküsü gibi belirtilerin primer immün yetmezlik açısından değerlendirilmesi gerekiyor.

Primer immün yetmezlik şüphesi olan bireylerde özel genetik testler ve laboratuvar analizleri uygulanıyor. Bu analizlerle hastaların bağışıklık sistemindeki belirli bileşenlerin eksikliği ya da işlev bozukluğu inceleniyor ve genetik mutasyonlar belirleniyor. Bu sayede hastalığın kesin tanısı koyularak tedavi planı oluşturulabiliyor.

{ilgili-metin-[{title}CHAPLE Sendromu, diğer primer immün yetmezlikler gibi genetik kökenli bir hastalık. CD55 isimli bir gendeki mutasyonlar sonucu ortaya çıkıyor.{title}{source}Marmara Üniversitesi (MÜ) Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan Özen {source}{theme}red{theme}]}

Bu hastalıkların toplumda görülme sıklığı nedir? Tedavi edilebiliyorlar mı?

Primer immün yetmezliklerin her bir tipi nadir olarak görülüyor. Ancak hepsi bir arada incelendiğinde önemli bir sıklık ortaya çıkıyor. Türkiye’de primer immün yetmezlik sıklığı Avrupa ve Amerika gibi Batı toplumlarına göre daha fazla. Artışlarında akraba evliliklerinin önemli bir payı var. Bu hastalıklar ciddi ve hayatı tehdit eden durumlar olduğu için erken tanı hayati öneme sahip. Erken tanı koyulduğunda, henüz organ hasarı gelişmemişken hastalar immünoglobulin tedavisi ve koruyucu antibiyotikler gibi destekleyici tedavilerle koruma altına alınıyor. Ayrıca her bir spesifik hastalık için özgün tedaviler planlanıyor. Çocukluk çağı aşılamalarında, immün yetmezlik tipine göre bazı değişiklikler uygulamak gerekebiliyor. Bazı primer immün yetmezlik tipleri kemik iliği nakli ve gen tedavisi gibi yaklaşımlarla tedavi edilebiliyor. Günümüzde immün yetmezliği olan hastalarda kullanılabilecek çok farklı ilaç seçenekleri mevcut. Burada vurgulanması gereken nokta, tedavi başarısının erken ve doğru tanı ile yakından ilişkili olduğu…

Size ödül getiren CHAPLE Sendromu’na değinelim biraz da… Bu hastalığın tanısı da tedavisi de sizin başarınız… Peki CHAPLE Sendromu nasıl bir hastalık?

Bu hastalık, diğer primer immün yetmezlikler gibi genetik kökenli bir hastalık. CD55 isimli bir gendeki mutasyonlar sonucu ortaya çıkıyor. Bu gen, bağışıklık sisteminde fren görevi gören düzenleyici bir role sahip. CD55 geninde mutasyonu olan hastalarda (yani CHAPLE Sendromu) bağışıklık sisteminin bir kolunda aşırı aktivite ortaya çıkıyor. Hasta bireylerde "kompleman sistemi" adı verilen bu kol fazla çalıştığı için vücuda zarar verip özellikle bağırsaktaki lenf damarlarını bozuyor. Dolayısıyla bir yandan bağışıklık yetersizliği görülürken diğer yandan fazla çalışan bağışıklık elemanları kendi organlarına zarar veriyor. Bir nevi bağışıklık sisteminin ayarları bozuluyor.

Fotoğraf: AA

CHAPLE Sendromu'nun görülme sıklığı nedir?

CHAPLE Sendromu, diğer immün yetmezlik türleri gibi tek başına nadir görülüyor. Bununla birlikte, özellikle bazı yörelerde taşıyıcılık oranı görece olarak daha fazla ve akraba evliliği yapan ailelerin çocuklarında risk artıyor. Çoğunlukla aynı kökene sahip ailelerde birden fazla hasta görülüyor. Aslında mutasyonu tespit ettiğimizde hastalarımızın kökenlerini öngörebiliyoruz. Çünkü farklı yörelere has mutasyonlar mevcut. Örnek olarak Erzurum-İspir mutasyonu, Iğdır-Kars mutasyonu, Şanlıurfa mutasyonu gibi çeşitli yörelere has mutasyonlar bulunuyor. Ancak CHAPLE hastalığı haritasını çıkardığımızda, herhangi bir şehirde hastalar olabileceğini görüyoruz. Filistin, İsrail, Fas, Suriye, İran, Hindistan gibi pek çok ülkede de böyle öbeklenmeler mevcut. Hatta size bir anekdot anlatayım; küçük bir hastamızın dedesi, hastalık bulgularını gördüğünde annesine, “Bu belirtiler, bizim atalarımızdan beri bildiğimiz bir hastalığa benziyor, pek çok köylümüz bu hastalıktan kaybedildi” demiş. Daha sonra hakikaten bu ailenin köyü ve çevre köylerinden başka çocuklarda hastalık tespit ettik. Araştırdığımızda ise o bölgede mutasyonun taşıyıcılık oranı, böyle nadir bir hastalığa göre oldukça fazlaydı.

Hastalık hangi belirtilerle seyrediyor ve hastalarda nelere yol açıyor?

Hastalar, bağırsak yakınmaları ve ödem ile karşımıza çıkıyor. Bağırsaklar fazla geçirgen olduğu için kanda bulunan proteinler bağırsaktan kaybediliyor. Bağırsakta ilerleyici emilim bozukluğu ve iltihap ortaya çıkıyor. Göz çevresi ve bacaklarda ödem, karın şişliği, sık enfeksiyon geçirme ve büyüme geriliği ana yakınmalar arasında… Ayrıca erken yaştan itibaren görülebilen kalp ve damar tıkanıklıkları yaşamı tehdit edici özellikte. Bu hastalığı araştırınca şunu gördük ki çocukluk çağı hastalıkları arasında kanda pıhtılaşma riskini en çok artıran hastalık CHAPLE Sendromu. Dolayısıyla açıklanamayan damar tıkanıklıklarında bu hastalığı mutlaka aklımıza getirmemiz gerekiyor.

{ilgili-metin-[{title}Hastalığın keşfi ile o hastalığa özgü tedavinin geliştirilerek kullanıma sunulması arasındaki süre sadece 6 yıl. Bu, rekor bir süre. Normalde onlarca yıl alan bir sürecin bu kadar kısa zamana sığdırılarak başarıyla yürütülmesi, ekibimizin yoğun çalışması ve çok iyi uluslararası iş birliklerinin bir sonucu.{title}{theme}red{theme}]}

CHAPLE Sendromu'nun tanısını koyma aşamasında nasıl bir süreç yürüttünüz?

Yaklaşık 10 yıl önce ilk CHAPLE hastalarımız bize başvurduğunda, hastalıklarının neden kaynaklandığını araştırmaya başladık. Bulguları itibarıyla bilinen hiçbir hastalığa benzemiyordu. Genetik dizilim analizleri ile CD55 geninde mutasyon tespit ettik. Bu önemli bir keşifti. Çünkü CD55 geninin görev aldığı biyolojik fonksiyonun bağırsak hastalıklarındaki rolü hiç bilinmiyordu. Bu keşfin ardından, hastalık mekanizmalarının tam olarak çözümlenmesi yaklaşık 2 yılımızı aldı. Hastalık özelliklerini göz önünde bulundurarak "CHAPLE" ismini koyduk. Uluslararası bilimsel ortaklıkla yürütülen çalışmalar sonrası, CHAPLE hastalığının aslında tedavi edilebileceğini keşfettik. Araştırma bulgularımız, en prestijli bilim dergilerinde yayınlanarak bilim camiasında geniş yankı buldu. Gerek tanı metotları gerekse tedavi yöntemleriyle, tıp literatüründe övgüyle bahsedildi ve prestijli ödüllerle onurlandırıldı.

Fotoğraf: AA

Hastalığı tedavi etme aşamasında nasıl bir çalışma yürüttünüz? Tedavide başarı oranı ne?

Bu süreç, tıp tarihinde özel bir öneme sahip. Bir hastalığın keşfi ile o hastalığa özgü tedavinin geliştirilerek kullanıma sunulması arasındaki süre sadece 6 yıl. Bu, rekor bir süre. Normalde onlarca yıl alan bir sürecin bu kadar kısa zamana sığdırılarak başarıyla yürütülmesi, ekibimizin yoğun çalışması ve çok iyi uluslararası iş birliklerinin bir sonucu. Bizim yürüttüğümüz süreçte çok sayıda basamağı hızlı bir şekilde tamamladık. Özellikle endüstri paydaşlarımız bizimle iş birliği yaparak ruhsatlama süreçlerini yönetti. Burada akademi-sanayi iş birlikleri kilit rol oynadı. Nihai olarak geliştirilen ilaç, Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından 1 yaş ve üzeri hastalarda kullanım ruhsatı aldı. Şu an için dünyadaki herhangi bir ülkede ilaca erişim imkanı bulunmakta.

İlacın ilk dozu hastanede damar içine uygulanmakta. Sonraki idame tedavisi, cilt altına haftada bir uygulama gerektiriyor. Bu tedavinin önemli bir avantajı, hastaların kendisi ya da ebeveynleri tarafından evde uygulanabilir olması. Daha ilk dozdan itibaren hastaların yakınmaları hızla düzeliyor ve bireyler sağlıklarına kavuşuyor. Şunu gururla söylemeliyim ki bu tedavi yöntemi, tıbbın mevcut imkanlarını anlatmak üzere tıp camiasında sıklıkla örnek gösteriliyor. Biz, hastalık tanısını koyup ilacı başlattığımızda ailelere rahatlıkla şunu söylüyoruz:

"Gönlünüz rahat olsun, bu an, hastalığın sizi rahatsız ettiği son an... İlaca başladığımız günden itibaren artık her şey yoluna girecek...."

Çok az kronik hastalıkta böyle bir cümle kurmak mümkün.

Kotler Impact Türkiye
Kotler Impact Türkiye

Doktorlarımızdan

  • Prof.Dr. Turan Uslu

    NÖROLOJİK HASTALIKLARDA DAMARDAN PRP UYGULAMASI

    NÖROLOJİK HASTALIKLARDA DAMARDAN PRP UYGULAMASI

    İntravenöz (IV-damar yoluyla) PRP (Trombositten Zengin Plazma), hastanın kendi kanından hazırlanan ve damara enjekte edilen bir trombosit konsantrasyonudur. İntravenöz PRP, nörolojik bozuklu...

  • Prof. Dr. Esra Eryaman

    Burun estetiği sonrası gözlük takmak

    Burun estetiği sonrası gözlük takmak

    Burun estetiği sonrası gözlük takmakRinoplasti sonrası gözlük takma meselesi çok popüler bir sorudur. Burun estetiği sonrası 1 hafta gözlük takılabilir. Burun sırtında 1 hafta plastik alçı olacağında...

  • Op.Dr. Salih Şentürk

    Kalça Eklem Kireçlenmesi Nedir?

    Kalça Eklem Kireçlenmesi Nedir?

    Kalça eklem kireçlenmesi, kalça eklem yüzeylerinin aşınması ve dejenerasyonu sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu durum genellikle yaşlanma süreciyle birlikte ortaya çıksa da bazen genetik ...

  • Memorial Şişli Tüp Bebek Merkezi

    İnfertilite nedir? Hangi durumlarda infertilite merkezine başvurulmalıdır?

    İnfertilite nedir? Hangi durumlarda infertilite merkezine başvurulmalıdır?

    İnfertilite, kadın veya erkek üreme sisteminde çocuk sahibi olmayı engelleyen yapısal, hormonal, fonksiyonel veya genetik bir bozukluğun sonucunda ortaya çıkmaktadır. Çiftlerin tıbbi öyküsü, yaş...

  • Prof. Dr. Alpin Güneri MD MSc

    Tinnitus (Kulak Çınlaması) Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

    Tinnitus (Kulak Çınlaması) Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

    Tinnitus (kulak çınlaması), vücudun dışında bir sesli uyaran olmadığı halde duyulan ses veya gürültü algısı olarak tanımlanır. Kulak çınlaması bir hastalık değil yakınma olduğu için, altta yat...

  • Op. Dr. Gökay Gidemez

    EREKTİL DİSFONKSİYONDA PRP VE (P-SHOT TEDAVİ)

    EREKTİL DİSFONKSİYONDA PRP VE (P-SHOT TEDAVİ)

    EREKTİL DİSFONKSİYONDA PRP VE (P-SHOT TEDAVİ)Ereksiyon problemleri erkeklerin en büyük sorunları arasında yer almaktadır. Günümüzde her dört erkekten birinde ereksiyon sorunu yaşıyor olabilir. Cins...

  • Prof. Dr. Levent ERALP

    Ayak Deformitesi

    Ayak Deformitesi

    11 yaşında kız çocuğu, daha önce iki kez opera edilmiş, dirençli pes ekinovarus deformitesi tanısı ile opera edildi. Ardayak ve orta ayağa, bilgisayar destekli heksapodal system ile düzeltme u...

  • Prof. Dr. Esra Eryaman

    Burun estetiği operasyonuna hazırlık

    Burun estetiği operasyonuna hazırlık

    Burun estetiği için hekim seçinizi tamamlamış iseniz öncelikle muayene görüşmesi yapmanız gerekir. Her türlü sorularınızı burada hekime sormalısınız. Bu görüşme iki taraf içinde tatminkâr olmalıdır. ...

  • Prof. Dr. Bengi Başer

    Hipertansiyon nedir?

    Hipertansiyon nedir?

    Hipertansiyon basit olarak yüksek kan basıncı demektir. Kan basıncı , kanı kalpten dokulara taşıyan damarlarda oluşan basınçtir. Yaş,cinsiyet,ırk, fiziksel durum (istirahat, efor gibi) kan basıncın...

  • Prof. Dr. Murat Gönenç

    Ameliyat öncesi hazırlık

    Ameliyat öncesi hazırlık

    “İyileşme zaman alır. Tıptaki büyük ilerlemelere rağmen, iyileşmenizin en büyük kısmı içinizdeki muazzam iyileşme gücüne atfedilebilir. Vücut kendini kendi zaman çizelgesine göre iyileştirir....

facebook

Sağlık İletişim Platformu

Sağlığınız için herşey

Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni
Bülent Ergan
Editör
Zafer Karaca
İletişim: 0850 532 5 236
(CEO)Sitedeki tüm harici linkler ayrı bir sayfada açılır.Sağlık İletişim Platformu harici linklerin sorumluluğunu almaz.

İrtibat Bilgileri

  • Marmara Teknopark Tübitak Gebze Yerleşkesi, 41400 Gebze/Kocaeli
  • 0850 532 5 236 (CEO)
  • info@saglikiletisimplatformu.com

Bülten Aboneliği

    Kişisel verilerin korunması kanununu okudum anladım (KVKK)

    saglikiletisimplatformu.com 2025, All Rights Reserved

    • Hakkımızda
    • ONLINE MUAYENEHANE
    • Videolar
    • Bu Test Nerede Yapılıyor?
    • İletişim