Sağlık çalışanlarına stres yönetimi için öneriler
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Gül Eryılmaz, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile mücadele eden sağlık çalışanlarının bu süreçte uyku sorunları, gerginlik, tepkisizlik, bedensel direncin düşmesi, somatik yakınmalar, alkol ya da sigara kullanımının artması ve kabuslu rüyalar görme gibi durumlar yaşamaları halinde psikolojik yardım almalarını tavsiye ederek, streslerini yönetmek için şimdiki zamana odaklanmalarını ve zihinlerini rahatlamalarını sağlayacak teknikleri uygulamalarını önerdi.
Eryılmaz yaptığı açıklamada, Kovid-19 ile mücadelede yoğun mesai harcayan sağlık çalışanlarının kendilerine ve ailelerine virüs bulaşma riskinden dolayı kaygılı hissettiklerini ifade etti.
Gelecek kaygısının güven duygusunun düşmanı olduğunu belirten Eryılmaz, beynin güven duygusu iyiyse sağlıklı işleyebileceğini, bu duygu sarsılırsa işlevinin bozulacağını aktardı.
Bu süreçte bedenen de yoğun tempodaki sağlık çalışanlarının psikolojilerini koruyabilmelerinin önemli olduğunu vurgulayan Eryılmaz, bunun için öncelikle psikolojilerinin etkilenebileceğini kabul etmeleri gerektiğini, korku, kaygı, suçluluk, yetersizlik gibi yaşaması ya da anlatması zor her türlü duygunun salgın sürecinde yaşanabileceğini kaydetti.
Gevşeme metotlarıyla zihninizi rahatlatın
Doç. Dr. Eryılmaz, "Uyku sorunları, gerginlik, tepkisizlik, bedensel direncin düşmesi, somatik yakınmalar, alkol ya da sigara kullanımının artması ve kabuslu rüyalar görme gibi durumlar, psikolojik yardım almanız gerektiğini söylüyor olabilir. Önemseyin ve yardım isteyin" diyerek, şu önerileri sıraladı:
- "Birlikten kuvvetin doğduğu şu günlerde, çalışma ekibiniz ile iletişimde olmalı ve duygularınızı paylaşma konusunda cesaretli davranmalısınız.
- Yaşanan süreçte hastalık ve seyriyle ilgili doğru bilgilenmek süreci yönetmek açısından mühimdir. Bu nedenle, sosyal medya takibini kısıtlamak, bilimsel sağlıklı verileri sunan merkezlerden bilgi almak önerilmektedir.
- Düzenli uyku, düzenli beslenme ve kısa süreli de olsa düzenli ara vermek önem taşır.
- Gevşeme metotlarının öğrenilmesinde fayda vardır. Örneğin, stresli anda geleceğe değil, şimdiye odaklanılmalıdır. Beyinden geçen düşünce ve duygularla savaşmak, onlara nasihat vermek yerine gelmelerine ve geçmelerine izin vermek en iyi metottur. Onları misafir kabul ederek bir süre sonra gideceklerini bilmek beyine iyi gelecektir.
- Şimdiye odaklanmak için "5-4-3-2-1 tekniği" denenebilir. Görebileceğiniz 5 şeyi bulun ve ayrıntılı olarak adlandırın, sonra dokunabileceğiniz 4 şey, duyabileceğiniz 3 şey, koklayabileceğiniz 2 şey ve tadabileceğiniz 1 şey bulun. Bu alıştırma zihninizin şimdiki zamana odaklanmasını kolaylaştıracaktır.
- Bir diğer gevşeme egzersizi de "4-7-8 solunum tekniği"dir. 'Rahatlatıcı nefes' olarak da bilinen bu teknik, 4 saniye nefes almayı, 7 saniye nefesi tutmayı ve 8 saniye nefesi vermeyi içerir.
- Aileniz ve sevdiklerinizle başka konular üzerinden iletişim kurmanızda fayda var. Sevdiklerinizle vakit geçirin hastalık konuşmayın.
- Bunun olağanüstü bir durum olduğunun ve sonunda bu durumun da geçeceği bilinmelidir. Önemli olan bu sürecin kişiye olgunluk katmasıdır.
- 'Önce güvenlik' ilkesi unutulmamalıdır. Güvenlik tedbirlerinin alınması, alınmadığında bu konuda yardım istenmesi gerekir.
- Öte yandan, Türkiye Psikiyatri Derneği tarafından sağlık çalışanları için kurulan destek hattı sayesinde kısa sürede psikiyatriste ulaşılması sağlanmaktadır. Salgın sürecinde, sağlık çalışanlarının psikiyatrik yardım almalarının zor olabileceği düşünülerek sistem kolaylaştırıldı."
Doç. Dr. Gül Eryılmaz, sağlık çalışanlarına, "Hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için çalışıyoruz." mesajını vererek, bu süreçte yaşanan sıkıntılı bir durum ya da travmanın yeniden işlenerek sağlıklı bir tecrübeye dönüşmesinin hedeflenmesi gerektiğini, psikososyal desteğin de bu anlamda önemi bulunduğunu sözlerine ekledi.